«Քաղաքական և հասարակական գործիչները պետք է իմանան, որ ուշադրության կենտրոնում հայտնվելով՝ կոշտ քննադատության կարող են արժանանալ, և պետք է հանդուրժող լինեն», – այսօր Խոսքի ազատության պաշտպանության կոմիտեին հղված իր առաջարկների փաթեթում նշել է Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարանի ավագ իրավաբան Վասիլի Լուկաշևիչը:

Պետական մարմնից տեղեկատվություն ստանալու փնտրտուքի մեջ լրագրողը հաճախ խնդրի առաջ է կանգնում. ո՞ւմ դիմել՝ մամուլի խոսնակի՞ն, թե՞ հասարակայնության հետ կապերի ստորաբաժանում։ Ինչպե՞ս ստանալ օպերատիվ տեղեկատվություն։

Երբ փետրվարի 13-ին Երևանի ավագանու «Երկիր ծիրանի» խմբակցության անդամների ձեռամբ քաղաքապետարանում հայտնվեցին Նուբարաշենի բնակելի տարածքում բաց հոսող կոյուղաջրերի նմուշները, իսկ ավելի ուշ նույն խմբակցության ջանքերով լրագրողներն ականատես եղան այս մարմնում տիրող ամենաթողությանը, Երևանի արդեն նախկին քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը որոշեց այս ամենը «կարգավորել»։ Փոփոխություններ և լրացումներ կատարվեցին «Երևան քաղաքում տեղական ինքնակառավարման մասին» ՀՀ օրենքում։ Արդարադատության նախարար Դավիթ Հարությունյանի դիրքորոշումը, թե քաղաքապետարանի նիստերը պետք է լինեն բաց ու թափանցիկ,  չխանգարեց, որ խորհրդարանը հավանություն տար Տարոն Մարգարյանի և նրա շրջապատի նախաձեռնությանը՝ արգելել լրագրողների ազատ մուտքը քաղաքապետարան:

Նախկին կառավարությունը Սերժ Սարգսյանի վարչապետությանը պատրաստվելիս փետրվարի 1-ին հավանություն տվեց «Կառավարության կառուցվածքի և գործունեության մասին» ՀՀ օրենքի նախագծին։ Լրատվամիջոցներին օրենսդրական փոփոխությունների միջոցով կաշկանդելու, նրանց ազատությունն անհիմն սահմանափակելու նախաձեռնությունը հաջողեց, և ԱԺ-ում մարտի 23-ին ընդունվեց։ Այսպիսով՝ ըստ օրենքի, կառավարության նիստերը պետք է լինեն դռնփակ, նախարարներին արգելվում է առանց վարչապետի թույլտվության տեղեկատվություն հրապարակել նիստերում ընդգրկված որեւէ հարցի մասին։

Մինչ օրենքի ընդունումը, կառավարությունում հավատարմագրված լրագրողները նիստերին հետևում էին շենքում հատկացված հատուկ սենյակից՝ ուղիղ հեռարձակմամբ, իսկ նիստից հետո հնարավորություն էին ունենում հարցեր ուղղել նախարարներին։ Օրենքի ընդունումով ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչները զրկվեցին այդ հնարավորությունից։ 

Երկրի առաջին 3 դեմքերի գործունեությանը վերաբերող գնումների մասին տեղեկությունները  2017 թվականից պետական գաղտնիք են։ Սա ամրագրվեց 2016 թ. դեկտեմբերին «Գնումների մասին» ՀՀ օրենքում կատարված փոփոխություններով։
Այս խիստ վիճահարույց փոփոխությունները տարեկան պետբյուջեից հատկացվող շուրջ կես միլիարդ դրամի մասին տեղեկությունները դարձրել են անհասանելի թե լրագրողների, թե հասարակության համար։

ՀՌՀ-ի մեղադրանքը, թե՝ «առաջ քաշելով փոքր մարզային մուլտիպլեքսների գաղափարը, ԽԱՊԿ-ը ցանկանում է հավերժացնել պետական մուլտիպլեքսի մենաշնորհը»՝ պարզունակ զրպարտություն է։ Ռուսներն այս պարագայում ասում են. «с больной головы на здоровую»: Ինքներդ ձեր լծակներով հանդերձ չեք կարողանում կարգավորել այլընտրանքային մուլտիպլեքսի հարցը, ԽԱ՞ՊԿ-ն է մեղավոր։ Գոյություն ունի ԱԺ ներկայացված մի օրինագիծ, որով մենք՝ լրագրողական կազմակերպություններս, առաջարկում ենք հնարավորություն տալ ստեղծելու և՛ համապետական, և՛ մեկ կամ մի քանի մարզեր, և՛ մեկ կամ մի քանի համայնքներ ընդգրկող մասնավոր մուլտիպլեքսներ։ Իսկ պետական մուլտիպլեքսի մենաշնորհի հաղթահարման անհրաժեշտության ու դրա հնարավորությունների մասին բազմիցս ենք հրապարակայնորեն խոսել ու գրել։ Վրացական փորձին էլ անդրադարձել ենք, որպեսզի ցույց տանք, որ հարևան երկրում հեռարձակման թվայնացման արդյունքում չտուժեց ոչ մի հեռուստաընկերություն, նույնիսկ մարզերի ամենափոքր կայանները «մուլտիպլեքսավորվեցին», որովհետև օրենքը ճկուն է, քաղաքական որոշումներն էլ՝ առողջ։ Նույնը չես ասի Հայաստանի մասին. մարզերում գործող 10-ից ավել հեռուստաընկերություններ արատավոր քաղաքականության հետևանքով դուրս մնացին թվայնացման գործընթացից և հայտնվեցին ծայրահեղ ծանր վիճակում։ Վրաստանում մեկ պետական մուլտիպլեքսին զուգահեռ ստեղծվեցին երեք համեմատաբար խոշոր և մարզերում գործող բազմաթիվ մանր մասնավոր մուլտիպլեքսներ։ Հայաստանում բոլոր հեռուստաընկերությունները «խցկված» են մեկ պետական ցանցում։ Եվ ոչ մի մրցակցություն ու բազմազանություն։ Սա՞ է ձեր աշխատանքի արդյունքը։